خواص شلغم

شلغم گیاهی است با برگهای ناصاف و بریدگیهای زیاد به رنگ سبز و سفید ، ریشه آن غده ای و به شکلهای گرد و یا دراز به رنگ سفید با لکه های بنفش می باشد ، میوه شلغم مانند غلافی باریک و دراز است که در آن چند دانه سیاه وجود دارد . شلغم در هوای سرد بسیار خوب رشد می کند و شاید علت آن باشد که برای درمان بیماریهایی که در فصل سرما زیاد است و بیماریهای تنفسی به کار می رود . ترب سیاه هم کلیه خواص شلغم را دارا بوده و حتی در برخی مواقع غنی تر هم هست.  بهتر آن است که ترب سیاه و شلغم خام را رنده کرده و به شکل خام میل کنند  تا از خواص آنها به طور کامل بهره گیرند. می توان از این دو همراه با سبزی های دیگر نیز به صورت سالاد استفاده کرد.
کلیاتی درباره شلغم
شلغم یکی از بقولات بسیار مقوی و مغذی است که به سبب دارا بودن ده درصد مواد قندی و سرشار بودن از املاح مفیدی مانند کلسیم و منیزیم جزو مواد غذایی بسیار باارزش به حساب می آید.   شلغم یکی از پاک کننده ها و سازنده های خون بوده و چنانکه گفته شد، املاح کلسیم و منیزیم موجود در آن موجب جلوگیری از ابتلا به بیماری های خطرناکی مانند سرطان می شود. هم چنین شوره محتوی در آن باعث تصفیه خون و دفاع بدن در برابر بیماری های عفونی می شود.  پتاسیم موجود در شلغم،  چربی را خنثی می کند و آرسنیک آن در تشکیل گویچه های سفید و قرمز خون دخالت مستقیم دارد.  از طرف دیگر فسفر موجود در شلغم ، موجب تقویت یاخته های عصبی می شود.  باید دانست که لازم است از برگ شلغم خواه به صورت پخته یا خام در سوپ یا سالاد و یا خوراکی های دیگر استفاده شود. نه تنها در برگ شلغم مقدار زیادی کلسیم وجود دارد بلکه علاوه بر آن، این گیاه حاوی مقادیر زیادی آهن و مس نیز هست که سبب ازدیاد خون و به ویژه هموگلوبین می شود. به هر اندازه رنگ برگ شلغم تیره تر باشد، ید بیشتری در آن هست.   هم چنین وجود ویتامین A، B و C  در برگ و ریشه آن، به خوبی نشانگر نقش موثر و مهم آن در حفظ تعادل عصبی و به خصوص در تعادل تغذیه آن است.  دکتر برتوله ثابت کرده است که عصاره شلغم ، حل و دفع سنگ های کلیوی را  به علت خاصیت حل کنندگی که بر روی اسید اوریک دارد، تسهیل می کند.   شلغم،  اثر مفید و موثری در درمان بیماری های دستگاه تنفسی دارد. برای این منظور از آش و سوپ آن استفاده می شود. همین طور می توان عصاره آن را به دست آورد. برای این کار شلغم را با شکر سرخ به وزن مساوی در کمی آب می ریزند و به ملایمت حرارت می دهند.   طریقه دیگر آن است که وسط شلغم بزرگی را خالی کرده و شکر سرخ را درون آن می ریزند و پر می کنند و می پزند.  شکل سوم نیز آن است که شلغم را به حلقه های گرد بریده و پیاز را نیز به همین شکل درمی آورند.  سپس طبقات شلغم و پیاز را در ظرف گردی بر روی حرارت می گذارند و هنگامی که گرم می شود به تدریج شربت آن جدا می شود.  این شربت برای درمان سرماخوردگی و گلودرد بسیار نافع است  و از آن می توان به عنوان قرقره نیز استفاده کرد  که در موارد گلودرد به کار برده می شود.   در موارد دمل، کورک و هر نوع کانون التهابی و تورمی  یا چرکی از ضماد شلغم پخته استفاده شده و بر روی موضع می گذارند.
شلغم خوب سه علامت دارد:
1- شلغم باید پر باشد، بنابراین اگر وسط آن شل باشد و با فشار انگشت فرو برود پلاسیده و مانده است  و چنانچه پخته و مصرف شود در روده ها تولید نفخ می کند.
2- پوست خارجی شلغم باید براق و شفاف باشد. 
3- شلغم باید سنگین باشد و وقتی وسط آن را بریدند درونش روشن و شفاف باشد. 
بر اساس تحقیقات و بررسی های دانشمندان هر صد گرم شلغم دارای سی وپنج کیلو کالری انرژی، یک گرم پروتئین هفت گرم گلوسید دو دهم گرم چربی  ، یک و یک دهم گرم فیبر،  چهل و پنج میلی گرم گوگرد دویست و هشتاد  میلی گرم پتاسیم،شصت  میلی گرم کلسیم، سی و شش میلی گرم ویتامین C  و  همچنین صد گرم برگ شلغم دارای سی و شش  کیلوکالری انرژی، سه گرم پروتئین، چهار دهم  گرم چربی پنج گرم گلوسید، یک و دو دهم گرم فیبر،پنجاه و پنج میلی گرم گوگرد،سیصدو هفتادو پنج میلی گرم پتاسیم، دویست و شصت  میلی گرم کلسیم، شصت  میلی گرم فسفر نه  میلی گرم سدیم، دو و چهار دهم  میلی گرم آهن وچهل میلی گرم ویتامین C  است.
تاریخچه شلغم
گیاه شلغم از خانواده کلم است. بر حسب سن، ریشه  این گیاه می تواند کاملا گرد و یا کمی کشیده و رنگ آن نیز از سفید تا سبز، زرد و یا ارغوانی متفاوت باشد. طعم انواع سفید و زرد آن شیرین و کمی تیز است. شلغم بومی اروپا و آسیای میانه می باشد. این گیاه اولین بار حدود 4000 سال پیش در خاور میانه کاشته شد. شلغم در قرون وسطی توسط اروپایی ها به مقدار زیاد مصرف می شد و بعدها توسط مهاجرین انگلیسی و فرانسوی به آمریکا برده شد. امروزه این گیاه در تمامی نقاط دنیا کشت شده و مورد مصرف قرار می گیرد، زیرا در هر نوع خاکی به راحتی رشد کرده و مدت ماندگاری آن نیز به نسبت زیاد است. برگ شلغم حاوی کلسیم، فولات و فسفر می باشد. شلغم منبع سرشاری از برخی ویتامین ها نظیر A و C است و مانع بروز برخی از بیماری ها می شود که در زیر به مهم ترین آنها اشاره می شود:
آرتریت روماتوئید
آنتی اکسیدانها در پیشگیری از بروز و پیشرفت آرتریت روماتوئید نقش موثری دارند، زیرا این مواد واکنش  های التهابی را که علت اصلی آرتریت روماتوئید هستند، مهار می کنند. ریشه شلغم یکی از منابع بسیار خوب ویتامین C می باشد. همچنین برگ شغلم نیز منبع غنی از ویتامین C و پیش سازهای ویتامین A از جمله کاروتنوئید ها است که همگی نقش آنتی اکسیدانی قوی در بدن ایفا می کنند.. همچنین این ریز مغذی ها برای تشکیل بافت استخوانی و بافت همبند ضروری هستند، بنابراین مصرف شلغم عامل موثری در حفظ سلامت استخوان ها و مفاصل است.