فشار خون یکی از علائم اصلی حیات است، هنگامی که سرخرگهای بزرگ، قابلیت ارتجاع و استحکام طبیعی خود را از دست بدهند و عروق کوچک نیز باریکتر شوند، فشار خون بالا میرود. فشار خون بالا گاهی کشنده بیسر و صدا نامیده میشود، زیرا در اغلب موارد تا مراحل انتهایی هیچ علامتی ندارد. فشار خون بالا بیشتردر افراد مسن بسیار شایع است. تقریبا در حدود یک نفر از هر چهار نفر از فشار خون بالا رنج میبرند. در بیماران جوانتر در مردان شایعتر است ولی در سنین بالاتر در زنان بیشتر از مردان دیده میشود. با افزایش سن خطر ابتلا به پرفشاری خون نیزافزایش مییابد.سکته مغزی، حمله قلبی، نارسایی احتقانی قلب و ورم ریه، نارسایی کلیه و آسیب چشمی و مشکل بینایی از عوارض اصلی فشار خون بالا هستند.براساس گزارش دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت، هرچه فشار خون بالاتر باشد، میزان امید به زندگی پایینتر خواهد بود.از عوامل موثر در بروز پر فشاری خون میتوان به استرس، چاقی، کمتحرکی، سوابق فامیلی، مصرف دخانیات، بیماریهای کلیوی و هورمونی، تغذیه نامناسب (دریافت زیاد چربی اشباع و نمک از طریق رژیم غذایی) و سالمندی اشاره کرد. اگرچه داروهایی برای درمان پرفشاری خون در دسترس است اما تحقیقات نشان دادهاند که با اصلاح شیوه زندگی از جمله رژیم غذایی میتوان به درمان این بیماری کمک کرد یا آنرا به تاخیر انداخت.
توصیه تغذیهای
مصرف غذاهای شور (گوشت نمک سود شده، کنسروی، همبرگر، سوسیس و کالباس، سبزیهای کنسرو شده، کراکرها، چیپس، پفک، خیارشور، ماهیهای شورو دودی، سوپهای آماده، ترشی؛ آجیل شور و نظایر آن) کاهش یابد. با توجه به نقش پتاسیم در پیشگیری و درمان پرفشاری خون در برنامه غذایی روزانه از میوهها، سبزیها، حبوبات و غلات استفاده شود. زردآلو، گوجه فرنگی، هندوانه، موز، سیبزمینی، آب پرتقال و گریپ فروت منبع خوبی از پتاسیم هستند. دریافت مقادیر مناسبی منیزیم (بهعنوان گشاد کننده عروق) از طریق منابع غذایی مانند انواع سبزی با برگ سبز تیره، مغزها، حبوبات، نان و غلات سبوسدار توصیه میشود. عنصر کلسیم نیز در کاهش فشار خون نقش دارد بنابراین دریافت کافی کلسیم از طریق مصرف منابع غذایی آن بهویژه شیرو فرآوردههای لبنی کمچرب توصیه میشود.
به دلیل نقش ویتامین C در کاهش فشارخون مصرف سبزیها و میوهها در غذای اصلی و میان وعدهها توصیه میشود. همچنین میتوان از میوهها بهعنوان میان وعده استفاده کرد.
در هنگام خرید موادغذایی آماده مانند انواع کنسروها، بسیاری از سسها، انواع شورها، ترشیها و تنقلات بستهبندی یا بوداده مانند چیپس، پفک و .. به میزان سدیم آن توجه شود.
تا حد امکان از مصرف غذا در رستورانها پرهیز شود زیرا در این قبیل اماکن برای بهبود طعم غذا از نمک و روغن فراوان استفاده میشود.