یک استاد دانشگاه خوب چه ویژگی‌هایی دارد؟

بین همه شغلهای مختلف و متعددی که در دنیا وجود دارد، شغل آموزگاری، تفاوت‌ها و تمایزهای مهمی با بقیه مشاغل دارد و در این میان، استاد دانشگاه بودن، دارای ویژگیهایی منحصربفرد است که در سایر مشاغل، نمی‌توان آنها را یافت. شخصیت بسیاری از ما در سالهای آغازین دانشگاه، رو به تکامل می‌رود و اغلب، تاثیرگذاری‌ای را که یک معلم و دبیر می‌تواند بر روی دانش‌آموزان خود بگذارد، یک استاد دانشگاه به میزان چندبرابر می‌تواند بر روی دانشجویان خود داشته باشد.

اهمیتی که کار یک استاد دانشگاه در مقایسه با سایر مشاغل در جامعه دارد و تاثیرات مثبت و منفی که یک استاد می‌تواند بر روی دانشجویان بگذارد، ایجاب می‌کند افرادی که در سِمت استادی، مشغول به فعالیت‌اند، در این زمینه، احساس مسئولیت و دلسوزی بیشتری داشته باشند.

گاهی یک حرکت و حرف کوچک یک استاد، می‌تواند زندگی دانشجویی را تا پایان عمر او تحت‌الشعاع قرار دهد و او را به صعود یا سقوط راهنمایی کند. در ادامه، به بیان سی ویژگی که دکتر محمود سریع‌القلم؛ استاد برجسته دانشگاه شهیدبهشتی به عنوان سی ویژگی لازم برای یک استاد دانشگاه، ذکر کرده‌اند، می‌پردازیم.

سی ویژگی یک استاد دانشگاه

1. حداقل 80 درصد وقت کاری او، صرف تدریس، تحقیق، مراکز تحقیقاتی و کنفرانس‌های علمی شود؛

2. خود را در معرض دیدگاههای گوناگون قرار دهد؛

3. تفاوت میان توجیه کردن و استدلال کردن را بداند؛

4. تفاوت میان تبلیغ کردن و استدلال کردن را بداند؛

5. در جریان مباحث و گفتمان‌های رشت? خود در سطح بین‌المللی قرار داشته باشد؛

6. حداقل روزی چهار ساعت مطالعه کند؛

7. از مرید پروری، پرهیز کند؛

8. برای تبلیغ شخص خود، برنامه ریزی نکند؛

9. مبلّغ افراد نباشد؛ بلکه بسط دهند? منطق و استدلال باشد؛

10. دانشجو و مخاطب از نقد افکار او، احساس امنیت کامل کند؛

11. روش تدریس او باعث فکر کردن بیشتر توسط دانشجویان و مخاطبان گردد؛

12. اگر از متون او، نقد عالمانه‌ای شد، تشکر کرده و پاسخ دهد؛

13. اگر به نظریه‌ای متفاوتی رسید بگوید قبلاً اشتباه کردم و خود را اصلاح کند؛

14. نظریه پرداز صرف نباشد؛ برای بهبود وضع جامعه راه حل ارائه دهد؛

15. آنقدر بی‌خوابی و زحمت بکشد تا نسبت به نظریه پردازی خود، اطمینان پیدا کند؛

16. ضمن کار علمی، با منِ انضمامی خود مبارزه کند؛

17. متانت گفتاری و رفتاری را در هر شرایطی حفظ کند؛

18. در بحث و مناظره، عصبانی نشود، بی احترامی نکند، صدای خود را بالا نبرد و از القاب استفاده نکند؛

19. استقلال فکری خود را در شرایط متفاوت اجتماعی و سیاسی حفظ کند؛

20. دانشجوی قوی را تقدیر و دانشجوی ضعیف را تشویق کند؛

21. با هم‌قطاران خود در سطح بین‌المللی در ارتباط باشد؛

22. حداقل به یک زبان خارجی مسلط باشد؛

23. 90 درصد کار علمی و تحقیقاتی او به صورت نوشتن و متن باشد؛

24. از همکاران خود بدگویی نکند؛

25. یک کتاب تأثیرگذار و ماندنی در رشت? خود، تولید کند؛

26. بنیان‌های فلسفی متون و افکار او با نهایت دقت پرورانده شده باشند؛

27. برای روشنگری، بعضاً با رسانه‌ها مصاحبه کند؛

28. از مراکز قدرت فاصله بگیرد تا بتواند بدون ملاحظه، نتایج فکر و تحقیقات خود را به جامعه علمی و شهروندان عرضه کند؛

29. سراغ صاحبان منصب نرود؛ اگر برای جامعه و بسط علم مفید بود، دعوت بعضی از آن‌ها را بپذیرد؛

30. کسی که بعضاً به دانشگاه سر می‌زند، به معنای دقیق علمی کلمه نمی‌تواند استاد دانشگاه باشد.

زهرا کیان‌بخت

منبع آفرینش