ویروس ایدز (HIV) - بخش ۲

برای دیدن بخش اول اینجا را کلیک کنید 

پس از این دوره نهفته آغاز مى‌شود که در آن سلول هاى آلوده مانند "بمب هایى منفجر نشده" براى مدت طولانى باقى مى‌مانند.

هنگامى که سلول میزبان تولید پروتئین‌هاى ویروس را از روى DNA پروویروسى آغاز مى‌کنند، آنزیم پروتئاز فراهم شده به وسیله HIV باید آنها را به صورت پروتئین‌هاى نوبنیاد HIV درآورند تا با اتصال آنها به هم ذرات ویروسى HIV به وجود آید. ذرات ویروسى تازه به وجود آمده با جوانه زدن بر روى سطح سلول میزبان از آن خارج مى‌شوند.

داروهاى ضد رتروویروسی

امروزه بیماران آلوده به HIV را با مجموعه اى از داروها که در مراحل مختلف چرخه زندگى ویروس اثر مى‌کنند مورد درمان قرار مى دهند. این داروها که به آنها داروهاى ضد رتروویروسى مى‌گویند شامل این گروه‌ها هستند:

مهارکننده‌هاى پروتئاز (PIS): این داروها فعالیت آنزیم پروتئاز در ویروس را مهار مى‌کنند. پروتئاز آنزیمى است که براى ساخته شدن ذرات جدید ویروسى (ویریون‌ها) در مرحله نهایى لازم است.

مهارکننده‌هاى آنزیم نسخه بردار معکوس: آنزیم نسخه بردار معکوس براى تکمیل مرحله آلوده شدن سلول ها به وسیله ویروس لازم است و به وسیله آن است که HIV مى تواند از روى RNA خود DNA بسازد.

این داروها به سه دسته تقسیم مى شوند:

1- مهارکننده هاى غیرنوکلئوزیدى نسخه بردار معکوس (NNRTTS)

2- مهارکننده هاى آنالوگ نوکلئوزیدى نسخه بردار معکوس( NRTIS یا NARTIS)

3- مهارکننده هاى آنالوگ نوکلئوئیدى نسخه بردار معکوس (NTRTIS یا NTARTIS)

مهارکننده ورود ویروس: این داروها با تعامل مستقیم با گیرنده هاى ویروس و جلوگیرى اتصال ویروس به غشاء سلول هدف از ورود آن به سلول جلوگیرى مى‌کنند.

مشکلات بسیار در تجویز یک دوره درمانى ضد HIV رخ مى‌دهد. هر داروى موثر داراى عوارض جانبى است که اغلب جدى و گاه تهدیدکننده حیات هستند.

عوارض جانبى شایع در درمان ایدز شامل تهوع و استفراغ شدید، اسهال، آسیب کبدى و نارسایى کبدى و زردى است. در هر برنامه درمانى به انجام آزمون هاى مکرر خون براى تعیین مداوم کارایى دارو (که بر مبناى تعداد سلول هاى T و میزان ویروس در خون سنجیده مى‌شود) و بررسى کارکرد کبد نیاز دارد.

ویروس ایدز از کجا آمد؟

منشاء ویروس ایدز مورد سئوال بوده است. چند سال قبل گروهى بین المللى از دانشمندان بالاخره توانستند این مسئله را حل کنند. حل این مسئله مدیون شمپانزه‌اى به نام مریلین بود که دانشمندان را قادر کرد ثابت کنند که ویروس در ابتدا از یک زیرگونه خاص از شمپانزه ها در جنگل هاى بارانى آفریقاى مرکزى منشا گرفته است. به اعتقاد دانشمندان عفونت انسان با ویروس ایدز در نیمه اول قرن بیستم در نتیجه فعالیت افرادى که شمپانزه ها را شکار مى کردند و آنها را مى‌خوردند رخ داده است. این عمل همچنان در حال حاضر ادامه دارد. به گفته پژوهشگران آزمون هاى ژنتیکى نشان مى‌دهد که ویروس اصلى انسانى عامل ایدز (یعنى HIV1) کاملاً به ویروسی شبیه است که شمپانزه‌ها را آلوده مى کند اما در آنها بیمارى ایجاد نمى‌کند.

دکتر بئاتریس هان از دانشگاه آلباماى آمریکا و همکارانش هنگامى به این کشف نائل آمدند که نمونه هاى منجمد شده خون و بافت یک شمپانزه آزمایشگاهى به نام "مریلین" را که در سال 1985 مرده بود بررسى مى‌کردند.

آزمون هاى ژنتیکى در آن زمان در اختیار نبودند. به گفته دکتر هان این شمپانزه ماده هرگز در پژوهش‌هاى ایدز مورد استفاده قرار نگرفته و از سال 1969 به بعد فرآورده‌هاى خونى انسانى دریافت نکرده بود.گروه پژوهشگران به سرپرستى خانم دکتر هان در خون و بافت‌هاى مریلین ویروس "پدربزرگ" ویروس انسانى را یافتند.

ویروس‌هاى مشابهى پیش از این در 4 شمپانزه دیگر دیده شده بودند اما بعدها مشخص شد که تنها زیرگونه‌اى که مریلین به آن متعلق بود، یعنى گونه "پان‌تروگلودیتس تروگلودیتس" (Pantriglodytes Troglodytes) داراى ویروسی بود که می‌تواند انسان‌ها را آلوده کند. در روز هاى ابتدایى پژوهش درباره ایدز، چند شمپانزه به طور عامدانه با ویروس ایدز آلوده شدند تا معلوم شود که آیا به بیمارى مبتلا مى شوند یا نه.

در کمال تعجب دانشمندان به رغم 98درصد مشابهت ماده ژنتیکى شمپانزه‌ها با انسان، هیچکدام از شمپانزه ها به بیمارى مبتلا نشدند. با مشخص‌شدن زیر گونه اختصاصى شمپانزه که منشاء ویروس بودند و با توجه به این که شمپانزه‌ها به رغم آلوده بودن به ویروس به بیمارى مبتلا نمى‌شوند، مطالعه بر روى آنها احتمالاً مى‌تواند به تولید درمان‌هاى جدید یرای ایدز کمک کند.

در حال حاضر مشخص نیست که آیا شمپانزه ها به علت تفاوت هاى ژنتیکى با انسان ها به بیمارى مبتلا نمى‌شوند یا اینکه دستگاه ایمنى آنها بهتر مى‌تواند با ویروس مبارزه کند.

پاسخ به این سئوال تعیین خواهد کرد آیا مطالعه شمپانزه مى تواند به درمان‌هاى بهتر یا واکسن براى ایدز منجر شود یا نه.

شواهدى وجود دارد که ویروس ایدز در طول تاریخ به انسان ها منتقل مى‌شده است اما تنها در قرن بیستم بود که همه گیرى ایدز به وجود آمد. به گفته دکتر هان دلیل این تغییر وضعیت ممکن است به افزایش بى بندوبارى جنسى، ناآرامى هاى مدنى و مهاجرت مردم به شهرها مربوط باشد.

پژوهشگران اولین مورد شناخته شده ایدز را در یک مرد سیاه پوست جزء قبیله بانتو کشف کردند که در سال 1959 فوت کرده بود و در کنگوى بلژیک جمهورى کنگوى فعلى محل زندگى زیرگونه هاى شمپانزه زندگى مى‌کرده است.